Ganas de Escribir. Página web de Juan Torres López
Image default

Ultima clase

Esta mañana he recibido una llamada de un número desconocido. Al contestar, enseguida una voz masculina me pide antes que nada disculpas por haberme llamado. Me dice que lee habitualmente lo que escribo y que estaba preocupado porque no le llegaba nada desde hacía tiempo. Me sentí conmovido porque no esperaba recibir semejante muestra de afecto y yo diría que de cuidado. Por eso escribo estas letras, por si acaso le ha pasado lo mismo a otras personas.

Le he dicho que lo único que sucede es que he tenido que dejar a un lado mis artículos de actualidad. Diversas razones me han ido atrasando la terminación de un libro que tengo comprometido entregar en las próximas semanas a mi editor Roger Domingo (espóiler: va de alternativas y de esperanza, sin olvidar las dificultades) y me he tenido que concentrar en esta tarea. A la cual se han añadido las propias de un final de curso que está siendo muy especial: el pasado viernes 16 impartí mi última clase en la Universidad.

Vivo días de intensidad y enclaustramiento, reflexionando mucho sobre lo que ocurre en el mundo y especialmente en la economía. Me cuesta, como casi siempre, convertir mis dudas constantes en ideas y estas en frases claras y didácticas para el nuevo libro. Mucho más ahora, cuando lo hago impregnado constantemente de recuerdos, de cientos de imágenes que van y vienen, mostrándome en una décima de segundo alegrías y penas, personas, situaciones, hechos, retos de tantos y tantos años vividos, creo yo, tan intensamente.

Espero acabar pronto este libro que ya sí será el último en mi condición de profesor en activo para poder retomar cuanto antes otros proyectos que tengo en mente para cuando, a partir de octubre próximo, pase a la jubilosa situación de jubilado. Aún me siento con fuerzas y, sobre todo, con ganas de escribir, así que seguiré haciéndolo en esta web y en donde pueda.

Nunca he hecho un cálculo exacto del total de alumnos a los que he dado clase en estos casi 48 años de vida universitaria. Quizá entre cinco y siete mil. Tampoco sé el de quienes han aprendido un poco de economía a través de mis manuales o asistiendo a mis charlas. En total, me parece que son unas quince, así que bastantes más que mis alumnos de clase, en España y América Latina. De las charlas que he dado nunca eché cuentas, han sido muchísimas e incontables también las personas a las que he tenido el privilegio de dirigirme para pensar en voz alta junto a ellas. Obviamente, no me puedo despedir presencialmente de todas ellas, así que lo he hecho solamente con las alumnas y alumnos que he tenido en este segundo cuatrimestre. Tuvieron la amabilidad de hacerse una foto conmigo al concluir el curso y creo que no les importará que me permita compartirla como recuerdo y despedida. Se acabaron las clases, pero todavía quedan tareas pendientes, seguir estudiando y escribiendo hasta el último día, alguna conferencia y  presidir un tribunal de tesis doctoral. ¡Nos seguiremos leyendo pronto por aquí!

SUSCRIBETE Y RECIBE AUTOMATICAMENTE TODAS LAS ENTRADAS DE LA WEB

66 comentarios

ISaac 19 de mayo de 2025 at 19:20

Buenas tardes,

Yo también le echaba de menos….
Sin duda, un momento como el que está viviendo tiene que ser de una intensidad enorme. 48 años son muchos años dedicados a la docencia.
Para mí, es un placer leer todas sus reflexiones, tanto en los artículos que publica en este Blog como en sus libros. He aprendido mucho y espero poder seguir haciéndolo durante mucho tiempo. La sociedad necesita más gente como usted, comprometida con el bien común y con la capacidad de expresar con claridad lo que otros pensamos pero no somos capaces de verbalizar de forma clara.

Un abrazo profesor.

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 11:02

Muchas gracias

Responder
Ángel Viviente Core 19 de mayo de 2025 at 19:47

Enhorabuena por la gozosa jubilación. Ya verás que se trabaja más que en activo.
Esperamos seguir recibiendo tus interesantes y sabios artículos
Abrazo
Ángel

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:21

Muchas gracias

Responder
Antonio Moll 19 de mayo de 2025 at 19:58

Gracias . Saludos

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:21

Gracias!

Responder
Leonardo Miño 19 de mayo de 2025 at 19:59

Pues, mire usted, PROFESOR, somos varios los que hemos estado extrañando sus artículos. Infortunadamente, en este siglo no se encuentra personas que investiguen, analicen, confronten, contrasten y saquen conclusiones válidas, como lo hace usted. Así que me permito atreverme a recordarle la grave responsabilidad de encender la luz para despejar un poco la oscuridad y mediocridad del siglo.
Muchas gracias.

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:21

Muchas gracias. Lo tendré en cuenta

Responder
Francisco Altemir 19 de mayo de 2025 at 20:08

Juan, has escrito por lo que tendrás miles de alumnos que no has llegado a conocer. Yo, con 90 años, me considero uno de ellos. Nos conocemos porque hemos cooperado juntos en una asociación. Te envidio porque vives en Sevilla de donde es mi mujer y donde yo comencé a trabajar en 1962. Quien haya vivido en Sevilla la llevaran siempre dentro.
Abrazos

Francisco Altemir

P.D. Un “ maestro” nunca se jubila

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:20

Muchas gracias, amigo. Un gran abrazo

Responder
José Luis Pineda Acosta 19 de mayo de 2025 at 20:25

Te deseo lo mejor,y sobre todo que disfrute a tope de tu jubilación.
Seguiré leyéndote, y si puedo haciendo algún comentario aunque a veces no coincida con tigo.
Un abrazo.

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:20

Muchas gracias

Responder
Aurelio Peláez Morán 19 de mayo de 2025 at 20:28

Enhorabuena, profesor. Sus estudiantes pierden, los demás ganamos.

Un abrazo.

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:20

Muchas gracias

Responder
Moisés Ponce de León 19 de mayo de 2025 at 20:33

Muchos le echamos de menos pero pensé que había alguna razón de peso para esa desparición tempopral. GRACIAS y vivamente el libro en preparación…

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:19

Muchas gracias

Responder
Mony Gual 19 de mayo de 2025 at 20:53

Yo también notaba a faltar sus siempre Interesantes, esclarecedores y necesarios artículos.
Deseo que tenga un muy buen final de etapa como bien se merece y le auguro una todavía mejor como jubilado.
Muchas gracias y hasta muy pronto.

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:19

Muchas gracias

Responder
Teresa Balló 19 de mayo de 2025 at 21:00

Estaba pensándolo también, como por ese proceso ya pasé, entiendo mucho que teniendo ese torbellino de actividades que van a ir cambiando hace falta tiempo y me alegra que se lo dé

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:19

Muchas gracias

Responder
Jorge 19 de mayo de 2025 at 21:04

Enhorabuena

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:18

Gracias!!

Responder
Copitodenieve 19 de mayo de 2025 at 21:16

Espero su libro con mucho interés e ilusión.
Un saludo

Responder
Jose Prados Osuna 19 de mayo de 2025 at 21:37

Hola, Juan. Tengo muy claro que he de acompañarte con todo mi cariño en el momento en el que le dices adiós a la actividad que ha dado sentido a tu vida, sintiendo contigo ese duro momento. Lo que si tengo más claro es que he de felicitarte porque te vas a sentir mucho más libre para decir y escribir sin tapujos ni alforjas todo cuanto te parezca decir. Y por último, un deseo. Que seas muy feliz en esta nueva etapa de tu vida que será tan próspera porque en ella recogerás el fruto de tantos años aportando lo que tu conciencia y saber te han dictado. De todas formas, recibe un fuerte abrazo de tu siempre amigo. Enhorabuena. Espero verte pronto.

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:01

Muchas gracias, Pepe. Un abrazo fuerte

Responder
antonio casero 19 de mayo de 2025 at 21:50

Te deseo fuerza y salud, pero hay que seguir aportando. Lo necesitamos, gracias, una abrazo. Antonio Casero

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 22:00

Muchas gracias. Un abrazo

Responder
Manuel 19 de mayo de 2025 at 22:19

Mi más sincero agradecimiento profesor y gracias por ese rallito de luz que a algunos como yo, un simple currante sin estudios de economia, nos ha ayudado a tener más sentido crítico frente a todas esas mentiras y bulos que la derecha de este país ha convertido la política en un tremedo lodazal de odio maldad enfrentamiento y miedo manipulando la opinión pública, gracias por ese rayito de luz.

Responder
Edit masuelli 19 de mayo de 2025 at 22:34

Mil gracias por sus artículos, los esperaba siempre, y enhorabuena por esta nueva etapa. Espero con entusiasmo el nuevo libro. Estamos necesitados de esperanza. Saludos desde Argentina.

Responder
Juan Torres López 19 de mayo de 2025 at 23:34

Muchas gracias

Responder
Imelda Daza Cotes 20 de mayo de 2025 at 02:02

Desde Valledupar(Cesar) Colombia va mi saludo al eminente profesor Juan Torres. Lo leo desde cuando vivía exiliada en Suecia. Regresé a Colombia y sigo atenta a «Ganas de Escribir». Lo había extrañado en los últimos días. Un abrazo caribe y macondiano

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 07:53

Muchas gracias

Responder
Pedro 20 de mayo de 2025 at 07:52

A mi también me extrañaba la falta de sus artículos, llevo poco tiempo suscrito a su post y la verdad que lo que he leído me ha resultado muy interesante. Por lo demás, a disfrutar de la jubilación que en vista de como están los tiempos……

Salud

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 07:54

Muchas gracias

Responder
Mariano Blanco 20 de mayo de 2025 at 09:29

Hola profesor,

Soy uno de esos economista que ha tenido la suerte de asistir a alguna de sus conferencias. Ahora puedo decir que sus palabras me han permitido abrir otra visión de la economía no era tan divulgada en muchas escuelas. Quería agradecerle su trabajo y darle mucho ánimo para su nueva etapa vital.

Un fuerte abrazo.

Mariano Blanco

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 10:18

Muchas gracias y un abrazo

Responder
Wenceslao 20 de mayo de 2025 at 09:50

Buenos días. Esperemos seguir leyendo sus «impertinencias» por muchos años, «rezando» que la Comisión Europea por nuestra «salvación» e ir por el «buen camino»o nos cercena la libertad de expresión.

Responder
Nieves Bertos 20 de mayo de 2025 at 10:15

Enhorabuena, por la jubilación profesor. Sus estudiantes pierden, pero nosotros ganamos. Un saludo y hasta muy pronto con ese libro.

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 10:18

Muchas gracias

Responder
Roser Batlle 20 de mayo de 2025 at 12:28

¡Deseosa ya de comprar tu nuevo libro! Justo lo que necesitamos ahora…

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 14:59

Y está casi acabado. Gracias

Responder
Jano 20 de mayo de 2025 at 15:27

Muy enhorabuena.
Disfrute de la nueva vida y -seguro- que del trabajo bien hecho.
Veo la fotografía…no creo que sus alumnos sean conscientes aún del enorme privilegio que han tenido.
Yo fui alumno de buenos profesores y cada día aprovecho lo que me enseñaron….y les sigo estando agradecido.
Igualmente quedo agradecido de las «gafas» que me ha prestado usted para ver la economía de una forma correcta…teniendo en cuenta la cantidad de mercachifles que se hacen llamar economistas y cuyas «gafas» son puro astigmatismo y miopía….y hasta presbicia.

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 15:56

Muchas gracias

Responder
Jose L. Gomez 20 de mayo de 2025 at 16:05

Querido y admirado maestro, también echaba de menos sus lúcidas reflexiones. Ahora pasará por una etapa agridulce que será mas dulce cada día porque le cundirá mas. Ahora podrá realizar ese viaje que ha deseado hacer toda la vida. No lo demore, redondée sus experiencias.
Seguiré esperando con impaciencia sus reflexiones.
Enhorabuena , bienvenido al júbilo y un fuerte abrazo.
.

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 17:55

Muchas gracias! Todavía quedan unos meses…

Responder
Pedro Vera H 20 de mayo de 2025 at 16:54

Estimado Juan….agradecerte tu buenhacer como académico en la U de Sevilla y divulgador de la economía con tus siempre acertadas reflexiones.
Un abrazo y quedamos a la espera de ese nuevo libro.

Pedro Vera H.

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 17:56

Muchas gracias!

Responder
Jesús R. Pando 20 de mayo de 2025 at 20:03

Buenas tardes D. Juan Torres. Desde hace ya algún tiempo, le sigo por redes sociales; TV y últimamente por aquí.
Considero que esa última clase que ha impartido se refiere a las presenciales. Aún le queda mucho que aportar y, permítame mi atrevimiento, algo que aprender.
Le felicito por su trayectoria profesional, así como por su incansable interés por «derribar las paredes de una facultad» de económicas para hacer extensible y entendible sus acertados artículos.
Gracias por seguir estando en esta difícil actualidad.
Le sigo !!

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 21:31

Muchas gracias

Responder
José Luis 1º 20 de mayo de 2025 at 20:32

Espero seguir leyéndole. Muchas gracia profesor Torres

Responder
Juan Torres López 20 de mayo de 2025 at 21:31

Gracias!!

Responder
Alfonso 20 de mayo de 2025 at 23:15

Muchas gracias Juan por sus palabras, y por su artículo «la última clase» ha tenido la sensibilidad y cortesía de escribir en su página web para la tranquilidad de todos los que le seguimos.
Vivimos tiempos revueltos, es difícil encontrar personas con la sencillez y defensoras de valores éticos y humanos como lo que usted nos transmite y a pesar de no conocernos personalmente admiro sus escritos y su obra. Como dijo Antonio Machado «ser una buena persona, en el buen sentido de la palabra». Una vez más le pido disculpas por entrometerme en su tiempo, mucha suerte y esperanza por lo que está por venir.

Responder
Juan Torres López 21 de mayo de 2025 at 11:02

Muchas gracias!!

Responder
Aniceto Muñoz Rodríguez 21 de mayo de 2025 at 14:54

Juan, me alegro de tu más que merecida jubilación (académica). Como bien dices, no dejarás de estudiar y escribir «hasta el último día». Te animo a no desfallecer. Eres una voz necesaria en un campo (la economía) del que pretenden excluir al común de los mortales. Un abrazo

Responder
Juan Torres López 21 de mayo de 2025 at 15:28

Muchas gracias

Responder
Rosario 21 de mayo de 2025 at 16:17

Son muy interesantes sus artículos y siempre suelo leerlos su análisis de la economía no tiene un sesgo político ni empresarial, si no sentido común que me tranquiliza cuando los leo.
Muchas gracias por tenernos informados a los que somos ignorantes en economía ☺️

Responder
Julio 22 de mayo de 2025 at 06:55

Feliz jubilación. Saludos

Saludos.

Julio.

Responder
Juan Torres López 22 de mayo de 2025 at 19:37

Gracias

Responder
Francisco GONZALEZ 25 de mayo de 2025 at 07:31

Yo soy una de esas personas que tuvieron el privilegio de asistir a sus charlas y de leer sus libros. Muchas gracias por practicar la ciencia de la economìa…..que como todas las ciencias deberìan servir al ser humano y mejorar su vida en sociedad. Espero seguir disfrutando de su obra muchìsimos años…
Un abrazo
Francisco

Responder
Juan Torres López 25 de mayo de 2025 at 11:28

Muchas gracias y un abrazo

Responder
Jorge 29 de mayo de 2025 at 01:16

Espero un hasta luego y no un adiós, porque necesitamos en España intelectuales que contrabalanceen a los Rallo, Daniel Lacalle y compañía. No nos deje a los pies de los caballos, profesor Torres. Hace tiempo que no sé nada del profesor Vicenç Navarro, supongo que se habrá jubilado también. Hay que recuperarlo para la causa. Larga vida y prosperidad.
Un abrazo
Jorge Cardoso

Responder
Juan Torres López 29 de mayo de 2025 at 10:42

Muchas gracias.

Responder
Rosario Alonso Fernández 30 de mayo de 2025 at 13:18

Desde que dejó el plató de una TV un sábado por la noche, he procurado seguir sus enseñanzas esenciales en tiempos de tantas mentiras.
Leídos los comentarios anteriores, deseo al profesor Torres disfrutar de ese nueva etapa vital con salud y fuerza en todos los ámbitos de la vida. Por favor, siga iluminando a quienes deseamos ver la luz al final del túnel.
Muchas gracias.
Cordialmente,
Rosario Alonso Fernández

Responder
Juan Torres López 30 de mayo de 2025 at 13:45

Muchas gracias

Responder
Jesu 9 de junio de 2025 at 13:06

Hola, es voste un referent espanyol de la divergencia que nos ha ensenyat a tots. Que goge de la jubilacio ben guanyada i dels nous proyectes. Es una llastima que en el l’universitat no s’ensenye una atra visio de la realitat, mes humana com la que defenen uns atres economistes com Vicent Navarro o ho feya J. L. Sampedro. Espere que algun alumne agarre el testic de la seua enseyança.

Gracies pero tot, mestre. Des de Valencia reba un fort abraç i el reconeiximent a la seua trayectoria, valentia i calitat humana i professional. Sempre junts en els valents i honrats.

Un abraç.

Responder
Juan Torres López 9 de junio de 2025 at 14:50

Gracies

Responder

Dejar un comentario